Duela hamar urte, Bera Beran emakumezkoen errugbia ia hutsetik berriro martxan jarri zen. Ez zen epe luzerako diseinatutako proiektu bat, ezta apustu instituzional itxi bat ere; klubaren proposamen baten emaitza izan zen, jakin-mina eta probatzeko gogoa zituzten jokalari gutxi batzuk bildu zituena. Lehen topaketa hark lehen entrenamenduei bidea eman zien, nahiz eta ia inork ez zuen kirola ezagutzen, eta pixkanaka-pixkanaka taldea hazten, forma hartzen eta klubaren barruan bere bidea egiten hasi zen.
«Atzera begiratu eta ikustea dena duela hamar urte hasi zela, entrenatzen hasi zen lehen neska talde hari, esker oso berezia da», gogoratzen du Adriana Marañak. Lehen denboraldian batu zen bera taldera eta eskolako entrenatzaile gisa ere aritu da. Gaur egun hamargarren urteurrenaren antolakuntzan modu aktiboan jarraitzen du. «Lehen urrats hari esker, gaur egun oraindik taldea zutik dago, eta hori ez da gutxi».
Ordutik hona, Bera Berako emakumezkoen taldeak etengabeko bilakaera izan du, etapa oso ezberdinek markatua. Otsemeak izena hartzen duen taldeak, pixkanaka egin du aurrera hasieratik. «Ni iritsi nintzenean, taldea ia berria zen», azaldu du Adrianak. «Urtez urte nola hazten joan den ikusteko zortea izan dut, gora-beherekin, konpromisotik eraikitzen den edozein proiektu amateurren moduan».
Lehiatu gabe hasi… eta Euskal Ligan sendotu arte
Hasiera ez zen erraza izan. Lehen hilabeteetan, taldea ez zen federazio-lehiaketetan aritu ere egin. «Zorionez, garai berean Euskadin beste emakumezko talde batzuk sortu ziren, eta gure artean ligatxo bat antolatu zen», gogoratzen du. Esperientzia hura abiapuntu izan zen gero Euskal Ligara jauzia emateko, non Bera Berak urteak daramatzan modu erregularrean lehiatzen.
Emakumezkoen errugbiaren testuingurua ere asko aldatu da hamarkada honetan. Gaur egun egitura sendoagoa badago ere, hazkundea ez da lineala izan. «Hamar urte hauetan, gure aurka jokatu duten hainbat talde desagertzen ikusi ditugu, beste batzuk berriz sortzen edo fusionatzen, lehiaketan jarraitu ahal izateko», azaldu du Adrianak. «Klubek inplikazio zuzena izatea oraindik ere funtsezkoa da».
Hala ere, emaitza onak izan dira: irabazitako bi Euskal Liga eta Ohorezko B Mailara igotzeko bi fase, horietako bat Donostian bertan, klubak antolatua. «Lehen igoera fasea, 20-21 denboraldikoa, oso berezia izan zen», gogoratzen du. «Ez zen hasierako helburua, baina pixkanaka posible zela ikusten hasi ginen. Lanari, ahaleginari eta guztien konpromisoari esker lortu zen, zelaian zein zelaitik kanpo».
Lehiatuz haztea… eta elkarrekin ikastea
Emaitzetatik harago, maila onean lehiatzeak eragin sakona izan du taldean. «Norberarengan sinestera eramaten gaitu, ez bakarrik jokalari gisa, baita talde lehiakor gisa ere», azaldu du Adrianak. «Helburuak handitu egiten dira, eta horrekin batera errugbiaren maila ere bai».
Hazkunde horretan funtsezkoa izan da maila handiko jokalariekin entrenatzea. Hamar urte hauetan, hainbat jokalarik liga nazionaletan jokatu dute, Euskadiko edo Espainiako selekzioekin deituak izan dira, eta emakumezkoen errugbiaren maila gorenean aritu dira, Estatuaz kanpo ere bai. «Maila horretako jokalariekin entrenatzea eta jokatzea ikasteko modurik onena da», dio. «Entrenamenduen kalitatea handitu egiten da, eta taldea azkarrago hazten da». Gainera, emaitza horietako asko Bera Beran bertan hazi eta hezitako jokalarien eskutik iritsi dira.
Talde bat baino askoz gehiago
Hamarkada honetan Bera Berako emakumezkoen taldea sostendu duen zerbait bada, hori giza taldea izan da. «Giroa da taldea hazten jarraitzeko dugun tresnarik onena», laburbildu du Adrianak. «Harmailaren babesa, errugbiaren inguruko planak, sortzen diren adiskidetasunak… horrek guztiak jendea geratzera bultzatzen du».
Bide horretan, entrenatzaileen, delegatuen, prestatzaile fisikoen eta boluntarioen lana ezinbestekoa izan da. «Haien inplikazioa eta lan-orduak funtsezkoak izan dira taldea sortzeko zein bizirik mantentzeko», nabarmendu du.
Erronka handiak ere egon dira: jarraikortasuna mantentzeko zailtasunak, bizitza pertsonalarekin uztartzea, denboraldi bati hasiera emateko entrenatzaile edo jokalari faltak. Hala ere, taldeak beti aurkitu du aurrera egiteko modua. Gaur egun, lehen urteko jokalariren batek oraindik aktibo jarraitzen du, iraunkortasun horren ikur adierazgarri.
Erronka ekonomikoa eta boluntariotzaren balioa
Talde amateur askotan bezala, finantzaketa izan da erronka handienetako bat. Federazio-fitxak garestiak dira, eta horrek zaildu egiten du jokalari berriak erakartzea. Urteetan zehar, klubak hainbat formula bilatu ditu: zenbait garaitan fitxen zati bat bere gain hartzea, edo eskolan entrenatzaile gisa laguntzen dutenek fitxa estalia izatea.
Horrez gain, taldea hasieratik inplikatu da boluntariotza-jardueretan, hala nola herri-lasterketetan laguntzen. «Diru-bilketatik harago, ekimen hauek taldea izugarri indartzen dute», azaldu du Adrianak. «Elkarrekin lan egiteak loturak sortzen ditu, erantzukizun partekatua eta talde-sentimendua. Taldea egiteko beste modu bat da».
Urteurrena: atzera begiratu… eta aurrera egiteko
Hamargarren urteurrena Puion ospatu zen egun berezi batekin: lau taldek osatutako tokata bat, egungo jokalariekin eta jokalari ohiekin, tartean duela 30 urte baino gehiago Bera Beran sortu zen emakumezko talde bateko kide izandako zenbait ere bai; talde hau ligan lehiatu zen, baina ez zuen luzaroan iraun eta desegin egin zen. Hirugarren denbora, nola ez, istorioak gogoratzeko, berriro elkartzeko eta egindako bidea ospatzeko gunea izan zen.
«Urteak pasa arren, taldearen funtsa bere horretan mantentzen dela sentitu genuen», laburbildu du Adrianak. «Pertsonak aldatzen dira, baina ez espiritua. Errelebo naturala dago, taldearen kultura bizirik mantentzen duena».
Urteurreneko kamiseta oroigarriak hori bera sinbolizatzen du. «Ez da nostalgia hutserako kamiseta bat, egindako ahalegin partekatua aitortzeko baizik», azaldu du. «Proiektu honek historia, identitatea eta jarraipena dituela adierazten du».
Etorkizuna: harrobia eta erreferenteak
Aurrera begira, helburua argia da: taldea egonkortzea eta emakumezkoen harrobia sortzen jarraitzea. Ildo horretan, lehen fruituak ikusten hasi dira: gero eta neska gehiago daude eskolan, eta entrenatzaile boluntarioen kopurua handitzen ari da, horietako asko emakumezkoen taldeko jokalariak izanik.
«Horrek ekarriko du etorkizunean gehiago izatea», ondorioztatu du Adrianak. «Neskek gertuko erreferenteak ikustea, errugbian jokatzea zerbait naturala dela ulertzea. Azken finean, taldea aurkitu genuena baino pixka bat hobeto uztea da kontua».
Hamar urte igaro ondoren, Bera Berako emakumezkoen taldea ez da bakarrik zutik mantentzen: sustraiak, memoria eta etorkizuna ditu. Eta hori, emakumezkoen errugbian, garaipen handia da jada.
